نماتد کش چیست ؟

یکی از مشکلاتی که در کشاورزی و پرورش گیاهان افراد با آن روبرو هستند، مبارزه بیولوژیک با آفات می باشد. نماتد یا Nematode یکی از آفات اصلی در کشاورزی و زراعت محسوب می شود که به تعداد زیادی در مزارع زراعی موجود هستند. این کرم های کوچک یکی از عوامل اصلی نابودی محصولات زراعی محسوب می شود. به همین دلیل استفاده از سموم کشاورزی و نماتد کش ها از جمله مهم ترین و پرکاربردترین سموم محسوب می شود و کارکرد زیادی در کشاورزی دارند.

کرم نماتد چیست؟

نماتد ها کرم های انگلی بسیار کوچک میکروسکپی هستند که در تعداد بسیار زیاد به محصولات زراعی و کشاورزی حمله کرده و یکی از اصلی ترین عوامل از بین رفتن گیاهان محسوب می شوند. نماتد ها جز فراوان ترین موجود کره زمین محسوب می شوند. این کرم های بدون رنگ تنها عامل آسیب زا به محصولات زراعی محسوب نمی شوند و بر اساس مدل های مختلفی که در سطح کره زمینه از آن ها وجود دارد، هریک خصوصیات خاصی دارند.

به طور مثال برخی نمونه از این کرم ها با حمله به حیوانات سبب مرگ آن ها می شوند. تغذیه نماتد هایی که در این مقاله از آن ها صحبت می کنیم گیاهان و محصولات زراعی است که در اغلب مواقع عوامل ناشی از حمله آن ها به مزارع غیر قابل تشخیص می باشد. بنابراین استفاده از سموم کشاورزی برای جلوگیری از حمله این کرم ها امر مهمی در کشاورزی و پرورش گیاهان محسوب می شود. نماتد کش ها جز مهم ترین محصولات شیمیایی برای سلامت مزارع و محصولات کشاورزی قلمداد می شوند.

نماتد ها دارای تنوع بسیار زیادی هستند و با توجه به اینکه قادر به زندگی در شرایط محیطی مختلف از بدن حیوانات تا دریا ها و... می باشند می توانند به سرعت رشد و تکثیر پیدا کنند.

نماتد کش چیست؟

یکی از انواع آفت کش ها و سموم کشاورزی رایج و مورد استفاده در زراعت، نماتد کش می باشد. این محصول در واقع یک سم شیمیایی است که علاوه بر کشتن نماتد ها سبب جلوگیری از حمله آن ها به ریشه گیاهان و همچنین کاهش سرعت تخم گذاری و رشد آن ها می شود. امروزه با توجه به اهمیت محیط زیست و جلوگیری از نفوذ سموم کشاورزی شیمیایی نماتد کش ها در مدل ها طبیعی و ارگانیک نیز به فروش می رسد. از نماتد کش برای از بین بردن و کنترل جمعیت سایر کرم های مضر همچون کرم های انگلی گرد و نخ دار نیز استفاده می شود.

با توجه به تعاریف و مفاهیمی که گفته شد، استفاده از سموم کشاورزی و نماتد کش ها برای جلوگیری از آسیب به محصولات زراعی امر مهمی محسوب می شود. انجام برخی کارها همچون زهکشی مناسب خاک نیز می تواند در کنترل جمعیت آن ها و جلوگیری از افزایش نماتد ها کمک شایانی نماید. لازم به ذکر است استفاده از ادوات کشاورزی مناسب و ضد عفونی کردن به موقع آن ها در هنگام کشاورزی نقش مهمی در جلوگیری از ازدیاد جمعیت این کرم ها ایفا می نماید.

روش های مقابله با کرم های نماتد

اگر بخواهیم شیوه نگهداری از گیاهان را به دو دسته خانگی و مزارع بزرگ تقسیم بندی کنیم، استفاده از سموم کشاورزی و نماتد کش ها برای باغداری خانگی با توجه به سمی بودن نماتد کش گزینه مناسبی محسوب نمی شود. اما می توان خاک مرطوب شده مورد استفاده در چنین شرایطی را تحت دمای بالای 140 درجه سانتی گراد قرار داد تا کلیه کرم های نماتد از بین بروند.

اما برای مزارع کشاورزی استفاده از نماتد کش ها و سموم کشاورزی جلوگیری از رشد این نوع کرم ها امری حیاتی محسوب می شود. برخی از روش های پیشگیری همچون رعایت نکات بهداشتی و استفاده از بذر گیاهان عاری از لارو یا تخم این کرم ها گزینه مناسبی برای جلوگیری از شیوع و افزایش جمعیت نماتد ها محسوب می شود اما با توجه به اینکه این کرم ها توانایی رشد و زندگی در لایه های زیرین خاک را دارند استفاده از سموم کشاورزی مناسب بهترین گزینه محسوب می شود. نماتد کش ها دارای دو مل اصلی می باشند:

1. نماتد کش بخوری: این نوع از سموم کشاورزی به صورت گاز می باشند. با پراکنده سازی این گاز در محیط و نشستن آن بر روی خاک می توان به میزان قابل توجهی از نماتد های سطح خاک را از بین برد. انجام زهکشی مناسب بستر کشت و مرطوب سازی خاک سبب تاثیر بیشتر این نوع نماتد کش می شود. استفاده از نماتد کش بخوری که با نام تدخینی هم شناخته می شود برای مزارع کشاورزی با مساحت کم مناسب می باشد.

2. نماتد کش غیر بخوری: این نوع نماتد کش ها به دو شکل مایع یا جامد مورد استفاده قرار می گیرند. برای استفاده از نماتد کش های غیر بخوری نیاز به ریختن آن ها بر روی سطح خاک می باشد. همچنین می توانید آن ها را در ترکیب به خاک استفاده نمود. برای محیط های مستعد به بارندگی استفاده از نمونه های خشک آن موثر تر می باشد زیرا با قرار گیری در چنین شرایط محیطی مواد موثر آن آزاد و سطوح و لایه های داخلی خاک را برای از بین بردن این کرم ها دربر می گیرد. البته می توان پس از استفاده از این نوع از سموم کشاورزی اقدام به آبیاری مزارع و محصولات کشاورزی نمود تا فعال گردند.

استفاده از نماتد های ارگانیک بهتر است یا شیمیایی؟

همانطور که گفته شد امروزه نماتد های ارگانیک نیز کاربرد وسیع تری نسبت به سموم کشاورزی شیمیایی پیدا کرده اند و بسیاری از کشاورزان از این نوع از سم ها برای مبارزه بیولوژیک با آفات استفاده می کنند. بنابراین از این نظر نماتد ها به دو دسته ارگانیک و شیمیایی تقسیم بندی می شوند که هر یک از آن ها دارای مدل های مختلفی هستند.

نماتد های طبیعی یا ارگانیک از مواد طبیعی همچون سیر، قارچ های نماتوفاگ، ریشه گل های همیشه بهار و... گرفته می شوند که به طور ارگانیک در طبیعت یافت می شوند. این نوع سموم کشاورزی نسبت به سم های شیمیایی از تاثیرپذیری کمتری برخوردارند اما در عوض علاوه بر حفظ محیط زیست، محصولات کشاورزی سالم تری می توان تولید نمود.

نماتد های شیمیایی هم در مدل های مختلف همچون بخوری، کاربمیت و ارگانوفسفات موجود هستند که به صورت گاز، مایع و جامد می باشند. این نوع سموم کشاورزی میزان تاثیر بسیار بالاتری داشته و برای مزارع کشاورزی با وسعت زیاد کارایی بیشتری دارند. لازم به ذکر است که نماتد کش های شیمیایی بسیار سمی می باشند و استفاده از آن ها برای محصولات کشاورزی باید با رعایت دستور العمل های خاص صورت گیرد. به طور مثال در فصل برداشت محصولات کشاورزی استفاده از این نوع سموم کشاورزی ممنوع می باشد.